Ministrant (od łacińskiego ministro, -are; -avi; -atum - służyć, posługiwać, pomagać) - w Kościele katolickim: osoba posługująca przy celebracji Mszy oraz przy sprawowaniu pozostałych sakramentów i sakramentaliów (np. błogosławieństwa, pogrzeby) oraz nabożeństw. Ministranci sąwiernymi świeckimi. Po okresie próbnym są uroczyście przyjmowani do grona Służby Liturgicznej poprzez błogosławieństwo do tej funkcji.

Stopnie formacji ministranckiej

• Kandydat - nie nosi jeszcze komży, ale uczy się w tym czasie posługiwania do mszy, odpowiedzi mszalnych itp., ten okres próby trwa kilka miesięcy;
• Choralista - daje wiernym sygnały do przyjęcia odpowiednich postaw ciała za pomocą kołatek, dzwonków i gongów;
• Ministrant światła (inaczej lucyferariusz) - opiekuje się świecami, posługuje do nich;
• Ministrant księgi (inaczej librysta lub manduktor) - dba o księgi liturgiczne, przygotowuje je przed celebracją liturgiczną; może posługiwać celebransowi przy mszale;
• Ministrant ołtarza - posługuje przy naczyniach liturgicznych ; podaje chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii, usługuje kapłanowi, a przy udzielaniu wiernym Komunii świętej, przytrzymuje patenę pod Ciałem Pańskim, by jego okruszyny nie spadły na ziemię;
• Ministrant krzyża (inaczej krucyferariusz) - nosi krzyż podczas procesji i drogi krzyżowej;
• Lektor - ministrant Słowa Bożego - proklamuje Słowo Boże (czytania z wyjątkiem Ewangelii) oraz odczytuje wezwania Modlitwy Powszechnej;
• Psałterzysta - wykonuje psalmy, zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
• Kantor - intonuje pieśni, dba o oprawę muzyczną liturgii i zaangażowanie wiernych w śpiew, ta funkcja rzadko już występuje w Polsce i jest często mylona z psałterzystą. Kantor zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
• Ceremoniarz - mistrz ceremonii - jego zadaniem jest koordynowanie działań pozostałych ministrantów; jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg liturgii, przeprowadza próby z ministrantami, musi być zaznajomiony z przepisami liturgicznymi;
• Animator liturgiczny - jest osobą dorosłą, po specjalnym kursie; opiekuje się grupą ministrantów.

Oczywiście, ministrant może wykonywać zadania przewidziane dla stopni niższych, oraz, gdy nabył już stosowne umiejętności, te przewidziane dla stopni wyższych.

Można wyróżnić także inne funkcje:

• Turyferariusz - odpowiedzialny jest za kadzielnicę (trybularz): jej przygotowanie i utrzymanie w czystości;
• Nawikulariusz - służy razem z turyferariuszem - niesie kadzidła w naczyniu, zwanym "łódką";
• Ministrant wody - nosi kociołek z woda święconą: podczas aspersji (pokropienia wiernych woda święconą) oraz błogosławieństw i poświęceń;
• Ministrant mitry - podczas mszy sprawowanej przez infułata lub biskupa - trzyma mitrę lub infułę w momentach liturgii, gdy ten jej nie używa;
• Ministrant pastorału - podczas mszy pod przewodnictwem biskupa trzyma pastorał w momentach liturgii, gdy ten go nie używa.

Zasady Ministranta:

1. Ministrant kocha Boga i dla jego chwały wzorowo spełnia swe obowiązki służby ołtarza.
2. Ministrant służy Chrystusowi Panu w ludziach.
3. Ministrant rozwija w sobie życie Boże.
4. Ministrant pracuje nad swoim charakterem i czuwa nad czystością serca i duszy.
5. Ministrant poznaje liturgię, i żyje nią.
6. Ministrant modli się za ojczyznę i służy jej rzetelną pracą.
7. Ministrant jest dobrym synem i bratem.
8. Ministrant swoją chrześcijańską postawą wnosi wszędzie prawdziwą radość.
9. Ministrant przez swoją pilność i sumienność staje się przykładem dla innych.
10. Ministrant podobnie jak kapłan stara się być niejako drugim Chrystusem.